Φουκουσίμα 7 χρόνια μετά

Η τριπλή καταστροφή
Ένας σεισμός μεγέθους 9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που ποτέ δεν είχε γνωρίσει πριν, ένα τεράστιο τσουνάμι και το επακόλουθο πυρηνικό ολοκαύτωμα στο πυρηνικό εργοστάσιο Fukushima Daiichi με μοιραίες συνέπειες. Το μέχρι 15 μέτρα υψηλό κύμα από το τσουνάμι ξύρισε μια πάνω από 1000 μέτρα πλάτος μεγάλη λωρίδα γης στην ανατολική ακτή του κύριου
νησιού Χονσού της Ιαπωνίας. Το νερό έπεσε με δύναμη πάνω στο πυρηνικό εργοστάσιο που είχε έξι πυρηνικούς αντιδραστήρες. Έτσι άρχισε η πυρηνική καταστροφή..

Πρώτα εξουδετερώθηκε το σύστημα ψύξης των πυρηνικών αντιδραστήρων, στη συνέχεια είχαμε λιώσιμο των πυρήνων στα μπλοκ 1,2 και 3. Στο τέλος, τα τρία κτίρια του αντιδραστήρα εξερράγησαν και μεγάλες ποσότητες ραδιενεργών ακτινοβολιών απελευθερώθηκαν στο περιβάλλον. Μεγάλα τμήματα των εκτάσεων γύρω από Fukushima Daiichi μολύνθηκαν. Περισσότεροι από 18.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους λόγω του σεισμού και του τσουνάμι, 160.000 αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στην περιοχή, λόγω της ραδιενεργού μόλυνσης.

Οι περισσότεροι από αυτούς τους ανθρώπους εξακολουθούν να ζουν σε στρατόπεδα προσφύγων ή σε κοινωνικές κατοικίες. Πολλοί υποφέρουν από τραύματα,  σε παιδιά έχουν εμφανιστεί με αυξητικό ρυθμό ασθένειες του θυρεοειδούς. Τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους, το Ιαπωνικό Υπουργείο Υγείας επιβεβαίωσε επίσημα περιπτώσεις λευχαιμίας εργαζομένων στο κατεστραμμένο πυρηνικό εργοστάσιο, σε άμεση σχέση με το ατύχημα.





 





Η επιχείρηση εκμετάλλευσης του πυρηνικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, η Tokyo Electric Power Company, έχει χρησιμοποιήσει τα τελευταία χρόνια δεκάδες χιλιάδες δανεικούς εργαζόμενους, προκειμένου να ελέγξει την κατάσταση στη Φουκουσίμα και να «καθαρίσει» την περιοχή από τη ραδιενεργό μόλυνση. Και παριστάνει ότι το κατάφερε. Με το να συσκευάζει σε πλαστικές σακούλες το μολυσμένο χώμα και να το εναποθέτει σε περιφραγμένους χώρους .
Σε δήθεν απαλλαγμένα από τη μόλυνση εδάφη, από μετρήσεις της Greenpeace, βρέθηκαν τιμές της πάνω από δέκα millisievert ανά έτος, δηλαδή δέκα φορές πάνω από το διεθνές επιτρεπτό όριο. Για σύγκριση: πέντε χρόνια μετά την καταστροφή του Τσερνομπίλ τον Απρίλιο του 1986 μετρήθηκαν εκεί σε κύκλο ακτίνας 30 χιλιομέτρων τιμές μόνο πέντε millisieverts - και αυτή η περιοχή είναι αποκλεισμένη μέχρι και σήμερα.

Μολυσμένη Θάλασσα, μολυσμένα χωριά

Η περιοχή γύρω από τον αποκλεισμένο πυρηνικό σταθμό και σήμερα εξακολουθεί να είναι πολύ επικίνδυνη: εκατοντάδες τόνοι νερού καθημερινά διοχετεύονται στις εγκαταστάσεις του για την ψύξη των αντιδραστήρων. Χωρίς αυτή την ψύξη, η οποία θα πρέπει να συνεχίζεται για χρόνια, οι θερμοκρασίες θα αυξανόταν και πάλι και θα οδηγούσαν και πάλι σε πυρηνικές αντιδράσεις. Εν τω μεταξύ έχουν προκύψει περίπου 320.000 τόνοι ραδιενεργά μολυσμένου νερού. Βρίσκονται σε δοχεία χάλυβα στις εγκαταστάσεις της μονάδας ή έχουν διοχετευθεί  απλά στον Ειρηνικό. Περισσότεροι από 400 τόνοι μολυσμένου νερού διέρρευσαν μόνο μετά το ατύχημα μέσα στη θάλασσα, όπου η ακτινοβολία συναντά τη θαλάσσια ζωή και έτσι φτάνει στο τέλος και στην ανθρώπινη διατροφή.
Ιαπωνία αντιμετωπίζει επίσης το μεγάλο πρόβλημα της διαχείρισης των μεγάλων όγκων των μολυσμένων αποβλήτων που συσσωρεύονται κατά τη διάρκεια εργασιών απορρύπανσης στη ζώνη εκκένωσης. Μέχρι στιγμής υπάρχουν 9 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ραδιενεργών αποβλήτων – ο όγκος αυτός θα μπορούσε να γεμίσει μέχρι και 23 φορές το στάδιο του Μπαίης - μπολ Tokyo Dome. Οι σακούλες με τα απόβλητα επί του παρόντος αποθηκεύονται προσωρινά σε περισσότερες από 113.000 θέσεις γύρω από το εργοστάσιο. Και τα επόμενα χρόνια θα προστεθούν περισσότερα εκατομμύρια τόνοι ακτινοβολούντων σκουπιδιών.
Ένα πέντε εκατοστών παχύ στρώμα χώματος αφαιρούν οι εργαζόμενοι, όπου μπορούν, στη ζώνη εκκένωσης. Αν ένα χωριό έχει τυπικά «απολυμανθεί» θα πρέπει να επιστρέψουν οι κάτοικοί του. Αλλά μέσα από τα δάση, από τα ποτάμια και από τη βροχή επιστρέφει και η ραδιενέργεια. Δεν είναι δυνατόν να απολυμάνει κανείς με ασφάλεια τα δάση και τα βουνά της Φουκουσίμα. Αυτό το γνωρίζουν επίσης οι κάτοικοι της περιοχής και αυτός είναι ο λόγος που πολλοί αντιστέκονται στην αναγκαστική επανεγκατάστασή τους. Από το 2017 οι περιοχές που έχουν εκκενωθεί θα πρέπει να εποικισθούν τελειωτικά και πάλι, ένα χρόνο αργότερα, δε θα πληρώνονται πια στα θύματα αποζημιώσεις.







Η πλειοψηφία είναι υπέρ των ΑΠΕ
Ενώ οι συνέπειες της καταστροφής είναι ακόμα εκεί, είναι εντελώς ακατανόητο(;) το γεγονός ότι η ιαπωνική κυβέρνηση επιστρέφει πάλι στην πυρηνική ενέργεια. Το 2015 έβαλε σε λειτουργία δύο πυρηνικά της εργοστάσια το Σεντάι 1 και 2, επίσης το εργοστάσιο Takahama έχει μπει στο δίκτυο. Μετά το πυρηνικό ατύχημα η Ιαπωνία είχε κλείσει όλους τους πυρηνικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Σχεδόν δύο χρόνια, η χώρα αντεπεξήλθε πολύ καλά χωρίς πυρηνική ενέργεια.







Παρ 'όλα αυτά, η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Shinzo Abe σχεδιάζει να ξεκινήσει και πάλι όσο γίνεται περισσότερους αντιδραστήρες - σε μία από τις πιο σεισμογενείς χώρες του κόσμου και σε άμεση γειτνίαση ενεργών ηφαιστείων. Και ενώ η Ιαπωνία είναι ιδιαίτερα προικισμένη - λόγω γεωγραφικών συνθηκών- σε αιολική και υδροηλεκτρική ενέργεια και οι έρευνες γνώμης δείχνουν ότι η πλειοψηφία του πληθυσμού της Ιαπωνίας είναι υπέρ της κατάργησης της πυρηνικής ενέργειας και της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Kαι εδώ η κυβέρνηση δεν εκφράζει τη θέληση του γιαπωνέζικου λαού, αλλά του λόμπυ της πυρηνικής βιομηχανίας.



Το αντιπυρηνικό κίνημα, που έχει «καθήσει» τα τελευταία χρόνια, θα χρειασθεί να ενταχθεί στο γενικότερο κίνημα για το πέρασμα σε έναν νέο κόσμο της αποανάπτυξης, της άμεσης δημοκρατίας και του κοινοτισμού, χωρίς αυτοκτονικές τεχνολογίες όπως η πυρηνική, και να μην περιμένει από τις κυβερνήσεις που είναι όργανα της πυρηνικής και οικονομικής ολιγαρχίας.

Γιώργος Κολέμπας
TVXS
11/3/2016





Φουκουσίμα 7 χρόνια μετά

Μέχρι σήμερα η περιοχή δεν μπόρεσε να γιατρέψει τις πληγές από τον πυρηνικό όλεθρο. Η ιαπωνική κυβέρνηση προσπαθεί να μεταδόσει εικόνα ομαλότητας, αλλά οι κάτοικοι φοβούνται να επιστρέψουν. Η περιοχή έχασε τη φήμη της.
Ο Μασάο Ουσιμπόρι δεν έχει εύκολη δουλειά. Ο επικεφαλής της περιφέρειας που έχει γίνει σύμβολο της καταστροφής πολεμά επί 7 χρόνια για να επαναφέρει την κανονικότητα στην
περιοχή ευθύνης του μετά από τον πυρηνικό όλεθρο. «Πριν από την καταστροφή η Φουκουσίμα ήταν μια όμορφη περιοχή», λέει ο 53χρονος. Όμως η ενδεκάτη Μαρτίου, η ημερομηνία της τριπλής τραγωδίας στη χώρα, με το σεισμό, στη συνέχεια το τσουνάμι και μετά το πυρηνικό δυστύχημα άλλαξε δραματικά τη μοίρα της Φουκουσίμα.

Δυσπιστία για τα αγροτικά προϊόντα

 

18.500 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τις πλημμύρες.

Όμως η επιτομή της καταστροφής ήταν το πυρηνικό δυστύχημα, ακόμη κι αν δεν κόστισε άμεσα ανθρώπινες ζωές. Από τότε οι Ιάπωνες αποφεύγουν τα προϊόντα της περιοχής, που κάποτε ήταν ο σιτοβολώνας της χώρας. Ανεξαρτήτως είδους, είτε πρόκειται για ρύζι, κρέας ή φρούτα, οι τιμές των προϊόντων ακόμη και 7 χρόνια μετά δεν έχουν επιστρέψει στα κανονικά τους επίπεδα. «Η κακιά φήμη τους δεν έχει αποκατασταθεί» παραδέχεται ο Ουσιμπόρι, «αλλά αδίκως, γιατί ό,τι προέρχεται από τη γη για πώληση στις αγορές είναι απολύτως ασφαλές». Ο υπουργός Ανοικοδόμησης Μασαγιόσι Γιοσίνο επιμένει ότι η Ιαπωνία τηρεί τα παγκόσμια αυστηρά στάνταρ όταν πρόκειται για μετρήσεις ακτινοβολίας. Υπάρχουν λίγες εξαιρέσεις όπως τα μανιτάρια και τα κάστανα που τα ποσοστά είναι οριακά, αλλά όλα τα υπόλοιπα είδη εδώ και τρία χρόνια δεν έχουν ξεπεράσει τα επιτρεπτά όρια. Αυτό επετεύχθη χάρη στις γιγαντιαίες προσπάθειες απολύμανσης που έχουν συμβάλει στο να πέσει κατά 74% η ακτινοβολία σε σύγκριση με τον Νοέμβριο του 2011 σε ακτίνα 80 χιλιομέτρων γύρω από τα μολυσμένα  ερείπια.
Σήμερα οι τιμές  σε πόλεις της περιφέρειας Φουκουσίμα όπως η Ιβάκι ή ακόμη και η ομώνυμη πρωτεύουσα βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο όπως σε άλλες πόλεις του κόσμου. Στην πόλη Ιβάκι έχουν μετρηθεί 0,06 μικροσίβερτ την ώρα, όταν οι αντίστοιχες τιμές στο Βερολίνο είναι 0,08 μικροσίβερτ.  Αλλά και η κυβέρνηση έχει άρει μερικώς τα σχέδια εκκένωσης. Από 12% βρίσκονται ακόμη υπό καθεστώς απαγόρευσης μόνο ποσοστό 2,7% της επιφάνειας της Φουκουσίμα. Το περίεργο είναι ότι μόνο ένας μικρός αριθμός των άλλοτε κατοίκων της θέλουν να επιστρέψουν στις εστίες τους. Εκφράζεται μάλιστα η κατηγορία ότι η κυβέρνηση έχει διακόψει την οικονομική βοήθεια για να αναγκάσει τους ανθρώπους να επιστρέψουν και να εμφανίσει εικόνα επιστροφής στην καθημερινότητα εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2020 στο Τόκιο.

Βιομηχανικό κέντρο η Φουκουσίμα

Τα πρώτα παιγνίδια μπέιζμπολ θα γίνουν στην επαρχία Φουκουσίμα. «Είναι μια καλή ευκαιρία να δείξουμε στον κόσμο ότι οι άνθρωποι άφησαν πίσω τους την καταστροφή» είπε πρόσφατα η Μάκι Κομπαγιάσι, επικεφαλής της Ολυμπιακής Οργανωτικής Επιτροπής, απορρίπτοντας φόβους για υψηλές τιμές ακτινοβολίας. «Τέτοιος λόγος δεν υπάρχει». Και έτσι η κυβέρνηση κρατά ψηλά τη «σημαία της διαφήμισης» για να προσελκύσει στην Φουκουσίμα όσο περισσότερους ξένους γίνεται. Περιβαλλοντικές οργανώσεις προειδοποιούν τους πρώην κατοίκους κοντά στα μολυσμένα ερείπια των αντιδραστήρων να μην επιστρέψουν εσπευσμένα στις εστίες τους. Η Greenpeace μέτρησε τιμές ακτινοβολίας, για παράδειγμα στις κοινότητες Λιτάτε και Νάμιε, εκατό φορές πάνω από τα ισχύοντα επιτρεπτά όρια. Παρόλα αυτά η κυβέρνηση ήρε τις οδηγίες εκκένωσης για τις δύο αυτές κοινότητες πριν ένα χρόνο. Ωστόσο, μόνο ένα μικρό ποσοστό των κατοίκων που διέφυγε από εκεί επέστρεψε στις οικίες τους. Βέβαια όχι μόνο φοβούμενοι την ακτινοβολία, αλλά διότι πολλοί ξεκίνησαν στο μεταξύ μιαν άλλη ζωή εκεί που πήγαν, λέει ο περιφερειάρχης Ουσιμπόρι, και κάνει λόγο για μια δραματική μείωση του αριθμού των κατοίκων στην επαρχία του.

Παρόλα αυτά το κράτος ρίχνει τεράστια ποσά φορολογουμένων για την ανοικοδόμηση των υποδομών στις πρώην αποκλεισμένες περιοχές. Η ιδέα πίσω από την απόφαση είναι ότι εφόσον οι πρώην κάτοικοι δεν θέλουν να επιστρέψουν, να έρθουν άλλοι. Για αυτό τον λόγο η κυβέρνηση δημιούργησε το σχέδιο Fukushima Innovation Coast Framework, με νέες βιομηχανίες, για να δημιουργηθεί χώρος με νέες τεχνολογίες για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και Know how για το πώς μπορεί να αποσυναρμολογηθεί ένα πυρηνικό εργοστάσιο. Και φυσικά ρομπότ, που χρειάζονται για να εξουδετερώσουν τα μολυσμένα με ακτινοβολία ερείπια του πυρηνικού σταθμού. Η κατάσταση λέγεται ότι είναι σταθερή, αλλά μέχρι τώρα δεν έχουν προχωρήσει οι εργασίες συλλογής της άκρως επικίνδυνης καύσιμης ύλης  των αντιδραστήρων. Για να γίνει θα πρέπει να περάσουν δεκαετίες.


Λάρς Νικολάιζεν / dpa / Ειρήνη Αναστασοπούλου
Deutsche Welle
11/3/2018

SHARE

• 
• 
• 
• 
•